გრიგოლ დიმიტრის ძე ცინცაბაძე დაიბადა 1879 წელს, ქუთაისის გუბერნიის ოზურგეთის მაზრის აკეთის საზოგადოების სოფელ ზომლეთში, გლეხის ოჯახში; ეროვნებით ქართველი.

დაამთავრა აკეთის სკოლის ერთკლასიანი სასწავლებელი. შემდეგ მშობლებმა მიაბარეს ასოთამწყობის შეგირდად სტამბაში, ტფილისში. სტამბაში მუშაობისას ჩაერთო სოციალ-დემოკრატიულ მოძრაობაში. მონაწილეობდა ასოთამწყობთა არალეგალურ წრეებში.

პირველად დააპატიმრეს 1899 წელს.

მუშაობდა ტფილისის საბარგო სადგურის შავ მუშად.

იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის „მენშევიკების ფრაქციის“ წევრი.

თბილისში აქტიურად მონაწილეობდა 1905 წლის რევოლუციურ მოძრაობაში.

დააპატიმრეს 1908 წლის 13 ოქტომბერს (ძველი სტილით). სასამართლომ ოთხი წლით მიუსაჯა კატორღა, რომლის მოხდის შემდეგ, 1913 წელს, სამუდამოდ გადაასახლეს ციმბირში.

სამშობლოში 1917 წლის რევოლუციის შემდეგ დაბრუნდა.

1917 წელს იყო ტფილისის მუშათა და ჯარისკაცთა დეპუტატების საბჭოს წევრი.

1918 წლის განმავლობაში იყო საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტის წევრი.

1918 წლიდან იყო საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის ცენტრალური კომიტეტის წევრი.

1919 წლის 12 მარტიდან არჩეული იყო საქართველოს რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სიით; იყო ცენტრალური საარჩევნო კომისიის წევრი.

1921 წელს საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპირების შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩაბმული იყო წინააღმდეგობის მოძრაობაში.

ოკუპაციის შემდეგ დაბრუნდა სოფელში, სადაც 1 მაისს დააპატიმრეს საბჭოთა რეჟიმის მიერ პოლიტიკური მოწინააღმდეგების მასობრივი დაპატიმრების პირველი ტალღისას. ციხეში ორთვე-ნახევარი გაატარა. გათავისუფლების შემდეგ დაბრუნდა ისევ სოფელში, მაგრამ ნოემბერში, მასობრივი დაპატიმრებებისას, კვლავ დააპატიმრეს 25 დღით. ციხიდან გამოსული წავიდა ძმასთან თელავში, მაგრამ იქ სამუშაო ვერ იშოვა და კვლავ გურიაში დაბრუნდა.

გრიგოლ ცინცაბაძე 1922 წლის პირველ აგვისტოს კვლავ დააპატიმრეს თბილისში, იოსებ კალანდაძის სახლში, თანაპარტიელებთან ერთად.

დაკითხვისას განმარტა, რომ თბილისში სამუშაოს საძებნელად ჩამოვიდა, ქუჩაში ნახა ვიქტორ ცენტერაძე, რომელმაც შესთავაზა მეგობართან სტუმრად წასვლა; გზად ნახეს ანანია სალუქვაძე და მივიდნენ კალანდაძის სახლში, სადაც დახვდნენ უცნობი ადამიანები და მათთან ერთად ვახშმობისას ჩეკისტებმა ყველანი დააპატიმრეს. კატეგორიულად უარყო საუბრის პოლიტიკური შინაარსი, ისევე როგორც მისი თბილისში დაბრუნების პოლიტიკური მოტივი და არალეგალურ საქმიანობაში მონაწილეობა.

ძიების მასალების მიხედვით (საიდუმლო-ოპერატიული განყოფილების უფროსის თანაშემწის კოჟევნიკოვის მოხსენება), ჯგუფი დააპატიმრეს შემდეგ გარემოებებში: აგენტმა „წერეთელმა“ გამოარკვია, რომ ვინმე გიორგი სულაქველიძე იყო „მენშევიკური“ ცეკას წევრი , რკინიგზელების ცეკას წარმომადგენელი და განსაკუთრებით აქტიურად მუშაობდა საბჭოთა ხელისუფლების წინააღმდეგ. ახალი ცნობის მიხედვით კი თბილისში 1 აგვისტოს უნდა გამართულიყო თბილისის კომიტეტის სხდომა ცეკას 2 წევრთან ერთად. სულაქველიძის ხანგრძლივი თვალთვალის შემდეგ მოახერხეს 1 აგვისტოს ღამით მისი დაფიქსირება ანტონოვის ქუჩის #3 სახლში, სადაც სხვა საეჭვო პირებიც შევიდნენ და ყველანი მოულოდნელად დააპატიმრეს.

1922 წლის ოქტომბერში პოლიტპატიმართა დიდ ჯგუფს საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიის (ჩეკა) პრეზიდიუმმა დაუდგინა მოსკოვში, რსფსრ სახელმწიფო პოლიტიკური სამმართველოს განკარგულებაში გადაგზავნა მათი რსფსრ-ს საკონცენტრაციო ბანაკებში გადასანაწილებლად. ამას მეტეხის #2 „გამასწორებელ სახლში“ მყოფი პოლიტპატიმრების მღელვარება და პროტესტი მოჰყვა, რადგანაც, თავად საბჭოთა რიტორიკით, საქართველოს სსრ დამოუკიდებელი საბჭოთა რესპუბლიკა იყო და მისი მოქალაქეების სხვა ქვეყნის ტერიტორიაზე მყოფ ციხეში გადასახლება საბჭოთა კანონებისვე აბსოლუტურ დარღვევად ჩანდა; პოლიტპატიმრების აქტიური პროტესტისა და ციხეში ბარიკადების აგების შემდეგ ბოლშევიკურმა ხელისუფლებამ „კომპრომისად“ მათი საზღვარგარეთ გადასახლება დაადგინა და 1922 წლის 9 ოქტომბერს პოლიტპატიმართა 62-კაციანი ჯგუფი მოსკოვის გავლით პოლონეთში გააძევა, საიდანაც გერმანიაში საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის წარმომადგენლის, ლადო ახმეტელის, დახმარებით ისინი გერმანიასა და საფრანგეთში გადანაწილდნენ.

გრიგოლ ცინცაბაძე ბენია ჩხიკვიშვილთან, ვალიკო ჯუღელთან, ვასილ ნოდიასა და ვიქტორ ცენტერაძესთან ერთად არალეგალურად დაბრუნდა საქართველოში 1924 წლის მაისში.

1924 წლის აგვისტოს ანტისაბჭოთა აჯანყების შემდეგ გრიგოლ ცინცაბაძე ავთონ წულაძესთან ერთად ხელმძღვანელობდა იატაკქვეშა ორგანიზაციების აღდგენას, ჩამოაყალიბა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის დროებითი საორგანიზაციო კომიტეტი, რომელსაც უნდა მოემზადებინა პარტიის სრულიად საქართველოს ყრილობა ცენტრალური კომიტეტის არჩევის მიზნით. აღადგინა საინფორმაციო კავშირები პარტიის საზღვარგარეთის ბიუროსა და დემოკრატიული რესპუბლიკის ემიგრანტულ მთავრობასთან.

დააპატიმრეს 1924 წლის შემოდგომაზე.

1925 წლის 15 ივლისიდან 3 აგვისტომდე გრიგოლ ცინცაბაძე (სხვა 46 პოლიტპატიმართან ერთად) გაასამართლა საქართველოს სსრ უზენაესმა სასამართლომ ე. წ. „პარიტეტული კომიტეტის პროცესზე“, 1924 წლის აგვისტოს ანტისაბჭოთა აჯანყების ორგანიზების ბრალდებით.

სასამართლომ მას მიუსაჯა რვა წლით პატიმრობა „სასტიკი იზოლაციით“.

თავდაპირველად მოთავსებული იყო მეტეხის #2 „გამასწორებელ სახლში“, შემდგომ გადაგზავნეს, სავარაუდოდ, იაროსლავლის პოლიტიზოლატორში.

სასჯელის დასრულების შემდეგ ცხოვრობდა კრასნოიარსკში, სადაც 1933 წლის 22 თებერვალს კვლავ დააპატიმრეს და 29 ოქტომბრამდე ციხეში იჯდა.

შემდგომ ცხოვრობდა ქალაქ მინუსინსკში.

1934 წელს ჩამოართვეს სამოქალაქო უფლებები.

1936 წლის ზაფხულიდან შინსახკომის კამენის რაიონულმა განყოფილებამ ქართველი გადასახლებული სოციალ-დემოკრატი ლიდერების დიდი ჯგუფი ე. წ. „ციმბრის ცენტრის“ საქმეზე, ანტისაბჭოთა არალეგალური მუშაობის ბრალდებით დააპატიმრა, მათ შორის გრიგოლ ცინცაბაძე 1937 წლის 5 ნოემბერს.

1938 წლის 13 თებერვალს კრასნოიარსკის მხარის შინსახკომის სამმართველოსთან არსებულმა განსაკუთრებულმა სამეულმა (ე. წ. „ტროიკა“) გრიგოლ ცინცაბაძეს დახვრეტა მიუსაჯა.

დახვრიტეს მინუსინსკში, 20 თებერვალს.

რეაბილიტირებულია 1956 წლის 22 სექტემბერს კრასნოიარსკის სამხარეო სასამართლოს მიერ.

წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #155; საქმე #157; საქმე #187; საქმე #1382. ფონდი #2117, ანაწერი #1, საქმე #318, გვ. 80ა,

ფონდი #153, ანაწერი #3 - ტფილისის გუბერნიის ჟანდარმთა სამმართველოს ფოტო-კარტოთეკა.

საქართველოს შსს აკადემიის არქივი. პირველი განყოფილება (ყოფილი სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის არქივი), ფონდი #6, საქმე #23208.

ფოტო: საქართველოს ეროვნული არქივი, კინო-ფოტო-ფონო დოკუმენტების ცენტრალური სახელმწიფო არქივი, ტფილისის გუბერნიის ჟანდარმთა სამმართველოს ფოტო-კარტოთეკა.