იონა (მუხრან) მაქსიმეს ძე ხოჭოლავა დაიბადა 1881 წლის 22 სექტემბერს (ძველი სტილით), ქუთაისის გუბერნიის ზუგდიდის მაზრის სოფელ ოდიშში; ეროვნებით ქართველი.

დაამთავრა ტფილისის საოსტატო ინსტიტუტი.

უმაღლესი განათლება მიიღი პეტერბურგის ფსიქონევროლოგიურ ინსტიტუტში.

იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის წევრი.

1910-იან წლებში გადასახლებული იყო კავკასიიდან პოლიტიკური საბაბით.

თანამშრომლობდა პარტიულ პრესაში „მუხრან ოდიშელის“ ფსევდონიმით.

მუხრან ხოჭოლავა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად აირჩიეს 1919 წლის 12 მარტიდან, იყო საკონსტიტუციო, სამხედრო, გზათა და სახალხო განათლების კომისიების წევრი.

1920 წლისათვის მუშაობდა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის დიპლომატიურ წარმომადგენლად ბათუმში დიდი ბრიტანთის საოკუპაციო ძალების სარდლობასთან.

1921 წლის იანვარში საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სხვა 11 წევრთან ერთად ჩამოაყალიბა ოპოზიციური ჯგუფი „სხივი“, რომელიც აკრიტიკებდა პარტიას იდეური პრინციპების დარღვევის, სახელმწიფო მმართველობის წარუმატებელი კურსისა და პარტიაში შიდა დემოკრატიის შესუსტების გამო. 1921 წლის იანვარში საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის თბილისის ორგანიზაციების კონფერენციაზე „სხივის“ ჯგუფს უმრავლესობამ მოსთხოვა პარტიული დისციპლინის დაცვა და გაზეთ „ახალი სხივის“ ფურცლებზე საკუთარი პარტიის ღია კრიტიკის შეწყვეტა; წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი გაირიცხებოდნენ პარტიიდან. პასუხად „სხიველთა“ ჯგუფმა დამფუძნებელი კრების 1921 წლის 11 თებერვლის სხდომაზე საჯაროდ განაცხადა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის დატოვებისა და დამოუკიდებელი სოციალ-დემოკრატიული პარტია „სხივის“ შექმნის შესახებ, რომელმაც ცალკე - ოპოზიციური ფრაქცია შეადგინა დამფუძნებელ კრებაში.

საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპირების შემდეგ „სხიველები“ დარჩნენ საქართველოში და აგრძელებდნენ საკუთარი გაზეთის „ახალი სხივის“ გამოცემას, რომელიც 1921 წლის ივნისში ბოლშევიკურმა რეჟიმმა დახურა კრიტიკულობის გამო და „სხიველთა“ ჯგუფის ლიდერები - კირილე ნინიძე, მუხრან ხოჭოლავა და ნიკიფორე იმნაიშვილი მცირე ხნით დააპატიმრა.

1921 წლის ბოლოდან მუხრან ხოჭოლავა „სხივის“ წარმომადგენლის სტატუსით მონაწილეობდა ბოლშევიკურ რეჟიმთან საბრძოლველად საერთო ფრონტის შექმნის მიზნით პარტიათაშორის მოლაპარაკებებში. 1922 წლის მაისიდან იყო „სხივის“ წარმომადგენელი „საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტში“.

გარდაიცვალა 1922 წლის 13 დეკემბერს.

წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #155; საქმე #157; საქმე #187; საქმე #1382.

,,ახალი სხივი", 1920-1921 წწ., საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.

ფოტო: „საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია“, საზოგადოებრივი არქივი, ლევან გიორგაძის კოლექცია.