ტატიშვილი ივანე ალექსის ძე
პერსონალური
დაბადების თარიღი : 1878
გარდაცვალების თარიღი : 1963-04-23
სქესი : კაცი
ეროვნება : ქართველი
აღმსარებლობა :
მეტსახელი : გიორგი
ფსევდონიმი : "გიორგი როსებაშვილი"
გეოგრაფიული
დაბადების ადგილი : გალავანი, საქართველო
გარდაცვალების ადგილი : გალავანი, საქართველო
საცხოვრებელი ადგილი : გალავანი, გორი, ასტრახანი, დუშეთი, თბილისი
სოციალური
სოციალური წარმოშობა : გლეხი
სტატუსი : გლეხი
განათლება : დაწყებითი
პროფესია : გლეხი
პოლიტიკური
პარტია : საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია , საქართველოს დამოუკიდებელი სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია "სხივი"
თანამდებობა : რსდმპ გორის სამაზრო კომიტეტის წევრი, საქართველოს დამფუძნებელი კრების დეპუტატი,
რეპრესია : 1907, 1921, 1927
საზოგადოებრივი
ორგანიზაცია :
ბიოგრაფია

ივანე (გიორგი) ალექსის ძე ტატიშვილი დაიბადა 1878 წელს (მეორე ვერსიით 1874 წელს) ტფილისის გუბერნიის დუშეთის მაზრის სოფელ გალავანში, ხიზანი (გორის მაზრის სოფელ მეჯვრისხევიდან; მეორე ვერსიით - დაიბადა მეჯვრისხევშივე) გლეხის ოჯახში; ეროვნებით ქართველი.

ბავშვობიდან მუშაობდა მოჯამაგირედ სხვადასხვა მემამულეებთან.

გარკვეული ხნის შედეგ მოჯამაგირეობას თავი დაანება და გაიქცა გორში, სადაც მუშაობდა კალატოზის შეგრიდად, ღვინის სარდაფში; ძმის გარდაცვალების შემდეგ კი კვლავ სოფელში დაბრუნდა და მუშაობდა მეურნეობაში.

მალევე სამუშაოდ გადავიდა ტფილისში, იარალოვის ლითონის ქარხანაში, სადაც ჩაება სოციალ-დემოკრატიული მუშათა წრეების საქმიანობაში; 1905 წლიდან იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის წევრი.

აქტიურად მონაწილეობდა 1905 წლის რევოლუციურ გამოსვლებში, ესწრებოდა მუშათა დემონსტრაციას ქალაქის საბჭოს შენობაში 1905 წლის 25 აგვისტოს, რომელიც ჯარის ნაწილებმა დაარბიეს.

1905 წელს პარტიული ორგანიზაციის დავალებით მონაწილეობდა გლეხთა რევოლუციურ გამოსვლებში გორის მაზრასა (იყო რსდმპ გორის სამაზრო კომიტეტის წევრი) და დუშეთის მაზრაში.

1906 წლისთვის სხვა ადგილობრივ რევოლუციონერებთან ერთად შექმნა ტერორისტული ჯგუფი მეფის რეჟიმის ჯაშუშების და „ხულიგნების“ გასანადგურებლად; პარალელურად ჩაბმული იყო გაყაჩაღებული ყოფილი „წითელი რაზმელების“ დევნა-განადგურებაში.

1907 წელს დააპატიმრეს და გადაასახლეს ასტრახანში; პოლიტპატიმრების ორგანიზაციის დადგენილებით ერთ ამხანაგთან ერთად გაიქცა იქიდან და არალეგალურად დაბრუნდა საქართველოში გორის მაზრის დაშლილი პარტიული ორგანიზაციების აღსადგენად.

1907 წლის სექტემბერში, ტფილისში დაბრუნების შემდეგ, რსდმპ ტფილისის კომიტეტის ხელმძღვანელის - ვასო ცაბაძის დავალებით ჩაბმული იყო ილია ჭავჭავაძის მკვლელობის საქმის პარტიულ ძიებაში.

1908 წლიდან ტფილისის კომიტეტის დავალებით მუშაობდა დაიწყო დუშეთის მაზრაში.

1909 წლიდან იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის „მენშევიკების“ ფრაქციის საგურამოს ორგანიზაციის ხელმძღვანელი; სოფლის „ასისთავი“ და ტერორისტული ჯგუფის წევრი; ასევე, იყო პარტიული ინფორმატორი დუშეთის მაზრიდან.

1917 წლამდე ცხოვრობდა სოფელ გალავანში, მუშაობდა მასწავლებელ ასათიანის მებაღედ.

1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ აგრძელებდა რევოლუციურ ორგანიზაციებში მუშაობას დუშეთის მაზრაში - არჩეული იყო სოფელ გალავნის კომისრად. პარალელურად მუშაობდა სოფლის კოოპერატივში.

1919 წლის 12 მარტს აირჩიეს საქართველოს რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სიით. იყო აგრარული და სამეურნეო-საგამგეო კომისიების წევრი.

1921 წლის იანვარში საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სხვა 11 წევრთან ერთად ჩამოაყალიბა ოპოზიციური ჯგუფი „სხივი“, რომელიც პარტიას აკრიტიკებდა იდეური პრინციპების დარღვევის, სახელმწიფო მმართველობის წარუმატებელი კურსისა და პარტიაში შიდა დემოკრატიის შესუსტების გამო. 1921 წლის იანვარში საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის თბილისის ორგანიზაციების კონფერენციაზე „სხივის“ ჯგუფს უმრავლესობამ მოსთხოვა, დაეცვა პარტიული დისციპლინა და შეეწყვიტა საკუთარი პარტიის ღია კრიტიკა გაზეთ „ახალი სხივის“ ფურცლებზე, წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი გაირიცხებოდნენ პარტიიდან. საპასუხოდ „სხიველთა“ ჯგუფმა 1921 წლის 11 თებერვლის დამფუძნებელი კრების სხდომაზე საჯაროდ განაცხადა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის დატოვებისა და „დამოუკიდებელი სოციალ-დემოკრატიული პარტია - სხივის“ შექმნის შესახებ; მათ ცალკე ოპოზიციური ფრაქცია შეადგინეს დამფუძნებელ კრებაში.

1921 წელს, საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპირების შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩაბმული იყო წინააღმდეგობის მოძრაობაში; კავშირი ჰქონდა პარტიზანულ რაზმებთან დუშეთის მაზრაში, მათ შორის ქაქუცა ჩოლოყაშვილის რაზმთან, რის გამოც საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიამ („ჩეკა“) დააპატიმრა და მოათავსა მეტეხის #2 „გამასწორებელ სახლში" იზოლაციის წესით.

1922 წლის ბოლოდან ბოლშევიკურმა რეჟიმმა საკუთარ სპეცსამსახურზე დაყრდნობით დაიწყო მოწინააღმდეგე პარტიების წევრებზე მასობრივი ზეწოლა მათ მიერ პარტიიდან გასვლის შესახებ პრესით დეკლარაციის გაკეთებისა და პარტიის თვითლიკვიდაციის პროცესის დაწყების იძულების მიზნით, რაც ფართოდ გამოიყენებოდა პროპაგანდისათვის.

1924 წლის 17 იანვარს პრესაში გამოქვეყნდა მეტეხის ციხეში მყოფი 239 სოციალ-დემოკრატი პოლიტპატიმრის, მათ შორის - ივანე ტატიშვილის განცხადება, სადაც ისინი გმობდნენ ილარიონ გიორგაძის მკვლელობას (არალეგალური პროფკავშირების ყოფილი ლიდერი, რომელიც დაპატიმრების შემდეგ დათანხმდა სოციალ-დემოკრატიული პარტიის თვითლიკვიდაციის პროცესში მონაწილეობის მიღებას, გათავისუფლების შემდეგ კი, 29 დეკემბრის ღამეს გაურკვეველ ვითარებაში მოკლეს. ბოლშევიკურმა რეჟიმმა მკვლელობის ორგანიზატორად საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტიის არალეგალური ცეკა გამოაცხადა) და პარტიდან გასვლის შესახებ იუწყებოდნენ.

საპატიმროდან გათავისუფლების შემდეგ ცხოვრობდა და მუშაობდა სოფელ გალავანში და აგრძელებდა იატაკქვეშა მუშაობას - იყო საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის საგურამოს იატაკქვეშა ორგანიზაციის ხელმძღვანელი; მის სახლში ეწყობოდა არალეგალური კრებები.

ივანე ტატიშვილი პარალელურად მუშაობდა "სახელგამის" კონტრაგენტად - დადიოდა დუშეთის მაზრის სოფლებში და აწყობდა სამკითხველოებს, რითაც პარალელურად სარგებლობდა იატაკქვეშა ქსელის მოწყობისათვის.

იატაკქვეშეთში იყენებდა ფსევდონიმს - "გიორგი როსებაშვილი"

ივანე ტატიშვილი მეორედ დააპატიმრეს 1927 წლის 31 იანვარს, არალეგალური საქმიანობის ბრალდებით. გაათავისუფლეს რამდენიმე თვეში ბრალდების დაუსაბუთებლობის გამო.

1941 წელს ივანე ტატიშვილი მონაწილეობდა თბილისში, ილია ჭავჭავძის მკვლელობის ბრალდების საქმეზე გიგლა ბერბიჭაშვილის სასამართლო პროცესში.

გარდაიცვალა 1963 წლის 23 აპრილს.

დაკრძალულია სოფელ გალავნის სასაფლაოზე.



წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #155; საქმე #157; საქმე #187; საქმე #1382.

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის არქივი, 1-ლი განყოფილება (ყოფილი საქართველოს სსრ სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის არქივი), ფონდი #6, საქმე # 27163

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის არქივი, 1-ლი განყოფილება (ყოფილი საქართველოს სსრ სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის არქივი), ფონდი #8, საქართველოს სსრ სახელმწიფო პოლიტიკური სამმართველოს განსაკუთრებული სათათბიროს სხდომის ოქმები.

საქართველოს ეროვნული არქივი, უახლესი ისტორიის ცენტრალური სახელმწიფო არქივი, ლიტერატურისა და ხელოვნების განყოფილება; ივანე და გიორგი ტატიშვილების ფონდი # 267. (თენგიზ სიმაშვილის დამუშავებული მასალებიდან).

საქართველოს შსს აკადემიის არქივი. მე-2 განყოფილება (ყოფილი პარტიული ორგანოების არქივი), ფონდი #8, ანაწერი #6, საქმე #271. (თენგიზ სიმაშვილის დამუშავებული მასალებიდან).

საქართველოს შსს აკადემიის არქივი. მე-2 განყოფილება (ყოფილი პარტიული ორგანოების არქივი), ფონდი #8, ანაწერი #2; ნაწილი 1, საქმე #47. (თენგიზ სიმაშვილის დამუშავებული მასალებიდან).

საქართველოს შსს აკადემიის არქივი. მე-2 განყოფილება (ყოფილი პარტიული ორგანოების არქივი), ფონდი #93, ანაწერი #2, საქმე #858. (თენგიზ სიმაშვილის დამუშავებული მასალებიდან).

ფოტო: „საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია“, საზოგადოებრივი არქივი, დიმიტრი ტატიშვილის კოლექცია.