შარაშიძე ქრისტინე გიორგის ასული
პერსონალური
დაბადების თარიღი : 1889-12
გარდაცვალების თარიღი : 1973-11-10
სქესი : ქალი
ეროვნება : ქართველი
აღმსარებლობა :
მეტსახელი : ჩიტო
ფსევდონიმი : "ჩ.შ."
გეოგრაფიული
დაბადების ადგილი : ბახვი, საქართველო
გარდაცვალების ადგილი : თბილისი, საქართველო
საცხოვრებელი ადგილი : ბახვი, ქუთაისი, თბილისი
სოციალური
სოციალური წარმოშობა : აზნაური
სტატუსი : მოსამსახურე
განათლება : საშუალო
პროფესია : პედაგოგი
პოლიტიკური
პარტია : რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია - "მენშევიკების" ფრაქცია (რსდმპ-მ) , საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია
თანამდებობა : საქართველოს დამფუძნებელი კრების დეპუტატი, საქართველოს დამფუძნებელი კრების პრეზიდიუმის წევრი, საქართველოს დამფუძნებელი კრების მდივანი,
რეპრესია : 1921, 1922
საზოგადოებრივი
ორგანიზაცია : ქუთაისის სახალხო უნივერსიტეტი, ჟურნალი „ჯეჯილი“, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, ტფილისის ქართული უნივერსიტეტის დამფუძნებელი საზოგადოება, საქართველოს პოლიტიკური წითელი ჯვარი, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, მასწავლებელთა სახლი, საქართველოს საისტორიო-საეთნოგრაფიო მუზეუმი, საქართველოს სსრ სახელმწიფო მუზეუმი, საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემია, საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის ხელნაწერთა ინსტიტუტი,
ბიოგრაფია

ქრისტინე (ჩიტო) გიორგის ასული შარაშიძე დაიბადა 1889 წლის დეკემბერში, ქუთაისის გუბერნიის, ოზურგეთის მაზრის სოფელ ბახვში, სახალხო მასწავლებლების გიგო შარაშიძის და ნინო ქიქოძის ოჯახში; ეროვნებით ქართველი.

დაწყებითი განათლება მიიღო ბახვის სოფლის სკოლაში.

1899 წლიდან სწავლობდა ქუთაისის წმინდა ნინოს ქალთა გიმნაზიაში, საიდანაც გარიცხეს 1904 წელს მოსწავლეთა რევოლუციურ მოძრაობაში მონაწილეობის გამო.

1905 წლიდან იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის წევრი.

1905-1906 წლებში აქტიურად მონაწილეობდა ტფილისში რევოლუციურ გამოსვლებში; ამზადებდა საგაზეთო ინფორმაციებს; 1905 წლის ნოემბერში, ტფილისში სომეხ-თათართა შეტაკებების განმუხტვისას მონაწილეობდა ე. წ. „მფრინავ რაზმში“, რომელიც სამედიცინო დახმარებას უწევდა დაშავებულებს.

1907 წლიდან მასწავლებლად მუშაობდა ქუთაისში, მარიამ ყაუხჩიშვილის კერძო გიმნაზიაში.

1910-1911 წლებში იყო ქუთაისის სახალხო უნივერსიტეტის გამგეობის წევრი. კითხულობდა საჯარო ლექციებს (ითვლებოდა პირველ ქართველ ლექტორ ქალად). თანამშრომლობდა პრესასთან, იყენებდა ფსევდონიმს - "ჩ.შ.".

1916 წლიდან იყო საბავშვო ჟურნალ „ჯეჯილის“ სარედაქციო კოლეგიის წევრი.

1917 წელს იყო ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების გამგეობისა და თბილისის უნივერსიტეტის დამფუძნებელი საზოგადოების წევრი.

ქრისტინე შარაშიძე საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად აირჩიეს 1919 წლის 12 მარტიდან. იყო დამფუძნებელი კრების პრეზიდიუმის უმცროსი მდივანი, ასევე - საბიბლიოთეკო, სარედაქციო და სახალხო განათლების კომისიების წევრი.

1921 წელს, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საბჭოთა რუსეთის მიერ ოკუპირების შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩაბმული იყო წინააღმდეგობის მოძრაობაში.

შედიოდა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის ქალთა კომიტეტში, რომელიც არალეგალურად მუშაობდა პოლიტიკური პატიმრების და მათი ოჯახების დასახმარებლად; 1922 წლიდან კომიტეტი გარდაიქმნა ბოლშევიკურ საოკუპაციო რეჟიმთან მებრძოლი პარტიების ერთიან ორგანიზაციად - „საქართველოს პოლიტიკური წითელი ჯვარი“.

პირველად დააპატიმრეს რამდენიმე დღით, ოზურგეთში, 1921 წლის აგვისტოში.

1922 წლის თებერვალში, საქართველოს ოკუპაციის წლისთავის აღნიშვნისას დაგეგმილი ანტისაბჭოთა დემონსტრაციების აღსაკვეთად საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიამ (ჩეკა) იზოლაციის მიზნით დაიწყო ანტისაბჭოთა პარტიების ლიდერებისა და აქტიური წევრების დაპატიმრება; ქრისტინე შარაშიძე დააპატიმრეს 1922 წლის 17 თებერვალს, ქუჩაში, მე-10 პედაგოგიურ ტექნიკუმში (სადაც იგი მასწავლებლად მუშაობდა) მოსწავლეთა გაფიცვის გამო. დაკითხვაზე მან განაცხადა:

„...სასწავლებელში იყო გაფიცვა მოსწავლეებისა და თუ ვინ ხელმძღვანელობდა ამ გაფიცვას არ ვიცი და პირადათ მე არანაირი დამოკიდებულება ამ გაფიცვასთან არ მქონია. საქართველოში არსებულ წეს-წყობილების წინააღმდეგ მე არ ვმუშაობ იმიტომ, რომ არსებული რეჟიმი პოლიტიკურ მუშაობას შეუძლებლათ ხდის. მე არც ის ვიცი, არსებობს თუ არა ცენტრალური კომიტეტი მენშევიკურ პარტიისა და ეწევა თუ არა რაიმე მუშაობას. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების განმტკიცებაზე შემიძლია ვსთქვა, რომ აქ არის ხსენებული ძალაუფლება შემოსული რუსეთის წითელი ჯარის საშუალებით, რომელიც წარმოადგენს რეალურ ძალას და მთავრობა შემდგარი ქართველებისაგან წარმოადგენს მხოლოდ ფიქციას და ბატონობა საქართველოში არის უცხო ხალხისა.

საბრალდებო დასკვნაში ნათქვამია:

„...ძიების მიერ დადგინდა, რომ ბრალდებული წარმოადგენს არსებული წყობილების შეურიგებელ მტერს და ყოველგვარ ღონეს ხმარობს საბჭოთა წყობილების დასამხობად და მენშევიკების ბატონობის აღსადგენად. თავის ჩვენებებში გარკვევით ამბობს, რომ საბჭოთა წყობა და მთავრობა საქართველოში ფიქციაა.

საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიის პრეზიდიუმმა ქრისტინე შარაშიძეს 1922 წლის 23 მარტს 6 თვით იზოლაციის წესით დაპატიმრება მიუსაჯა, წინასწარი პატიმრობის ვადის ჩაუთვლელად. #2 „გამასწორებელი სახლიდან“ (მეტეხის ციხე) ქრისტინე შარაშიძე 1922 წლის 6 მაისს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო, ძმის, შალვა შარაშიძის, თავდებობით.

ამავე წლებში ორჯერ იყო დაპატიმრებული მისი მამა - გიგო შარაშიძე; 1922 წელს დააპატიმრეს მისი სიძე - ნიკოლოზ იოთამის ძე ქარცივაძე, რომელიც „საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტის“ თავმჯდომარე იყო; 1924 წლის სექტემბერში კი მისი ძმა, მწერალი-სატირიკოსი შალვა შარაშიძე (ფსევდონიმი „თაგუნა“). 1937 წელს ნიკოლოზ ქარცივაძე ხელმეორედ დააპატიმრეს და დახვრიტეს, ხოლო მისი მეუღლე - თამარ შარაშიძე შუა აზიაში გადაასახლეს.

ქრისტინე შარაშიძე 1927-1931 წლებში სწავლობდა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ქართული ენისა და ლიტერატურის ფაკულტეტზე.

1924-1925 წლებში იყო მასწავლებელთა სახლის ქართული ენის კაბინეტის გამგე; საისტორიო-საეთნოგრაფიო მუზეუმის თანამშრომელი - 1917-1931 წლებში.

1934 წელს საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოების ბიბლიოთეკის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში გადატანის გამო ჩაირიცხა უნივერსიტეტის შტატში, ხოლო 1935 წელს გაათავისუფლეს ბიბლიოთეკის გარშემო წარმოქმნილი კონფლიქტის გამო რექტორის - ლევან აღნიაშვილის ბრძანებით.

1936-1937 წლებში მუშაობდა შოთა რუსთაველის საიუბილეო გამოფენის მოწყობაზე.

1938-1941 წლებში საქართველოს სსრ წიგნის პალატის დავალებით მუშაობდა „ქართული წიგნის ბიბლიოგრაფიის“ პირველი ტომის შედგენაზე. მივლენილი იყო სამუშაოდ ლენინგრადში (სანქტ-პეტერბურგი).

1940-1945 წლებში მუშაობდა საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ხელნაწერთა განყოფილებასა და საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიაში. 1945-1958 წლებში იყო საქართველოს სსრ სახელმწიფო მუზეუმის ხელნაწერთა განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომელი: მოამზადა მნიშვნელოვანი შრომები ქართული ბეჭდვითი სიტყვის ისტორიის შესახებ. იყო უმნიშვნელოვანესი გამოკვლევების ავტორი ხევისა და სამხრეთ საქართველოს ისტორიის შესახებ. დაამუშავა და შეისწავლა IX-XIX საუკუნეების 1500-ზე მეტი ხელნაწერი.

1953 წლის თებერვალში გამოსათხოვარი სიტყვა წარმოთქვა ექვთიმე თაყაიშვილის დაკრძალვაზე.

არალეგალურად განაგრძობდა პოლიტპატიმართა და მათი ოჯახების დახმარებას თანამოაზრეებთან ერთად.

1958 წლიდან 1964 წლამდე იყო საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის ხელნაწერთა ინსტიტუტის მეცნიერ-თანამშრომელი.

1964 წლიდან იყო რესპუბლიკური მნიშვნელობის პერსონალური პენსიონერი.

გარდაიცვალა 1973 წლის 10 ნოემბერს, თბილისში.

დაკრძალეს 13 ნოემბერს, ვაკის სასაფლაოზე.



წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი#1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #1382.

საქართველოს შსს აკადემიის არქივი; 1-ლი განყოფილება (ყოფილი სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის არქივი), ფონდი #6, საქმე #21214.

საქართველოს ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ფონდი #141 - ქრისტინე შარაშიძის პირადი ფონდი.

შინაარსიანი ცხოვრების გზა; ელენე მეტრეველი. ლიტერატურული საქართველო, #45 (565), 16-11-1973 წ.

დაკარგული ისტორია - მეხსიერება რეპრესირებული ქალების შესახებ; შOVLAB; თბილისი, 2012 წ.

ფოტო: საქართველოს ეროვნული არქივი, კინო-ფოტო-ფონო დოკუმენტების ცენტრალური სახელმწიფო არქივი.