ტერ-ფარსეგოვა-მახვილაძე ელეონორა მიხეილის ასული
პერსონალური
დაბადების თარიღი : 1875-08-18
გარდაცვალების თარიღი : უცნობია
სქესი : ქალი
ეროვნება : სომეხი
აღმსარებლობა :
მეტსახელი : ლოლა
ფსევდონიმი : „ლუბა“
გეოგრაფიული
დაბადების ადგილი : თბილისი, საქართველო
გარდაცვალების ადგილი : თბილისი, საქართველო
საცხოვრებელი ადგილი : თბილისი, სოხუმი
სოციალური
სოციალური წარმოშობა : მოქალაქე
სტატუსი : მოსამსახურე
განათლება : საშუალო
პროფესია : პედაგოგი
პოლიტიკური
პარტია : რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია (რსდმპ) , რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია - "მენშევიკების" ფრაქცია (რსდმპ-მ) , საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია
თანამდებობა : რსდმპ ბათუმის კომიტეტის სოხუმის ჯგუფის წევრი, თბილისის ქალაქის საბჭოს ხმოსანი, თბილისის საპატიო მომრიგებელი მოსამართლე, საქართველოს დამფუძნებელი კრების დეპუტატი, საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის არალეგალური ცენტრალური კომიტეტის თავმჯდომარე,
რეპრესია : 1907, 1922, 1926
საზოგადოებრივი
ორგანიზაცია : თბილისის მკერავთა პროფკავშირი, საქართველოს პოლიტიკური წითელი ჯვარი,
ბიოგრაფია

ელეონორა (ლოლა) მიხეილის ასული ტერ-ფარსეგოვა-მახვილაძე დაიბადა 1875 წლის 18 აგვისტოს (ძველი სტილით), ტფილისის გუბერნიის ქალაქ ტფილისში, აზნაურის, „კოლეჟსკი ასესორის“ მიხეილ ოსეფის ძე ტერ-ფარსეგოვის და მატილდა ვასილის ასულ ბარტოლდის ოჯახში; ეროვნებით სომეხი.

დაამთავრა ქალთა გიმნაზია ქალაქ ტფილისში.

1902 წლიდან იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის წევრი.

1905 წელს მეუღლესთან - ექიმ ვლადიმერ მახვილაძესთან ერთად ცხოვრობდა ქალაქ სოხუმში და ასწავლიდა კერძო სკოლაში.

ტფილისის სასამართლო პალატის ე. წ. „რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის ბათუმის კომიტეტის სოხუმის ჯგუფის“ საქმიდან ირკვევა, რომ ელეონორა მახვილაძე დიმიტრი კონსტანტინეს ძე ემხვართან, რაჟდენ ტიმოთეს ძე კიღურაძესთან, სამსონ დავითის ძე მაღრანაძესთან, ვასო გორდელაძესა და ლევან გოთოშიასთან ერთად ხსენებული ჯგუფის ხელმძღვანელობაში შედიოდა; 1905 წლის 17 ოქტომბრის მანიფესტის შემდეგ, ორგანიზაციამ რეალურად აიღო ხელში ქალაქ სოხუმის მმართველობა და ჩაანაცვლა მეფის ხელისუფლების თითქმის ყველა სტრუქტურა: ჩამოაყალიბა სახალხო მილიცია, ქალაქი უბნებად დაყო და ბოიკოტი გამოუცხადა ქალაქის თვითმმართველობას. 1905 წლის ნოემბერში, დემონსტრაციამ შეიმუშავა მოთხოვნა, რომ სოხუმის ქალაქის სათათბირო უნდა დაშლილიყო და საყოველთაო, პირდაპირი, თანასწორი და ფარული კენჭისყრით არჩეულიყო ახალი სათათბირო, რისთვისაც უნდა ჩატარებულიყო მოსახლეობის ხელახალი აღწერა; ამ მიზნისთვის კი თვითმმართველობას 2000 მანეთი უნდა გამოეყო. ქალაქის თავმა თანხის გაცემაზე უარი თქვა, რევოლუციურმა ორგანიზაციამ მას ბოიკოტით უპასუხა; შეწყდა გადასახადების გადახდა და სათათბიროს ხმოსნებს გამოუცხადეს, რომ, თუკი არ გადადგებოდნენ, საყოველთაო გაფიცვა გამოცხადდებოდა ყველა სავაჭრო დაწესებულებაში. ხმოსნებმა გადადგომის განცხადებები გაუგზავნეს ქუთაისის გუბერნატორს - სტაროსელსკის და სათათბირომ მუშაობა შეწყვიტა. ხსენებული კონფლიქტისას რევოლუციონერთა ორგანიზაციის მხრიდან მოლაპარაკებებში რწმუნებულის სტატუსით ელეონორა მახვილაძეც მონაწილეობდა.

საბრალდებო დასკვნაში მითითებულია:

„...დანაშაულებრივი საზოგადოების საქმიანობა სასწავლო დაწესებულებებში მეცადინეობების ნორმალურად წარმართვის პროცესზეც აისახა. 1905 წლის ნოემბრისა და დეკემბრის განმავლობაში სოხუმის ყველა სასწავლო დაწესებულება დაკეტილი იყო. ამ მხრივ ყველაზე თვალსაჩინო როლი ითამაშა კერძო სკოლის მასწავლებელმა, ექიმის ცოლმა ელეონორა მიხეილის ასულმა მახვილაძემ. ის კრებდა საქალაქო და რეალური სკოლის მოსწავლეებს და ასწავლიდა მათ „მარსელიეზას“ სიმღერას; მაგრამ იმ ადგილას სადაც ნათქვამია: „ვამპირი - მეფე“, იგი ასწავლიდა, სიტყვა „მეფისათვის“ „ნიკოლოზი“ დაემატებინათ. იგი მოსწავლეებს ეუბნებოდა, რომ არ დამორჩილებოდნენ ხელმძღვანელობას და არ ესმინათ დირექტორისათვის - „ბებერი, დრომოჭმული სულელისათვის... იგივე მახვილაძე ბულვარში სიტყვით მიმართავდა ხალხის ტალღას, სადაც ამბობდა, რომ საჭიროა ხალხმა შეამჭიდროვოს თავისი ძალები, რათა ერთიანი ძალით „არ მივცეთ მომაკვდავ მთავრობას ფეხზე წამოდგომის საშუალება... სახალხო პროცესიებისას ელენა მახვილაძე ხშირად მიუძღოდა მათ წითელი დროშით...

ელეონორა მახვილაძემ ძიებისას უარი თქვა რაიმე სახის ახსნა-განმარტების მიცემაზე.

ძიებისას იგი დაპატიმრებული არ ყოფილა სოხუმის ციხის გადატვირთულობის და იქ ქალთა განყოფილების არარსებობის გამო.

1908 წლის 28 აპრილს ტფილისის სასამართლო პალატამ მას 1 წლით დაპატიმრება მიუსაჯა; მაგრამ პატიმრობისა და შემდგომ კავკასიის ფარგლებიდან ადმინისტრაციული წესით გადასახლებისგან იგი ორსულობის გამო გაათავისუფლეს.

1917 წლამდე ელეონორა მახვილაძე კიდევ სამჯერ იყო დაპატიმრებული.

1919 წლის თებერვლიდან არჩეული იყო თბილისის ქალაქის საბჭოს ხმოსნად; იყო მკერავთა პროფკავშირის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი. არჩეული იყო თბილისის საპატიო მომრიგებელ მოსამართლედ.

ელეონორა მახვილაძე საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად აირჩიეს, საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სიით 1919 წლის 12 მარტიდან; იყო შრომის, საპენსიო და სახალხო ჯანმრთელობის კომისიების წევრი.

1921 წელს საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საბჭოთა რუსეთის მიერ ოკუპირების შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩართული იყო წინააღმდეგობის მოძრაობაში. მისი ოჯახის ბინა ქალაქ ტფილისში უდელის (ამჟამინდელი პეტრიაშვილის) ქუჩაზე, #14-ში მუდმივი თვალთვალის ქვეშ იყო.

შედიოდა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის ქალთა კომიტეტში, რომელიც არალეგალურად მუშაობდა პოლიტიკური პატიმრების და მათი ოჯახების დასახმარებლად; 1922 წლიდან კომიტეტი გარდაიქმნა ბოლშევიკურ საოკუპაციო რეჟიმთან მებრძოლი პარტიების ერთიან ორგანიზაციად - „საქართველოს პოლიტიკური წითელი ჯვარი“.

1922 წლის 10 თებერვალს, საქართველოს ოკუპაციის წლისთავის აღნიშვნისას დაგეგმილი ანტისაბჭოთა დემონსტრაციების აღსაკვეთად საქართველოს საგანგებო კომისიამ იზოლაციის მიზნით დაიწყო ანტისაბჭოთა პარტიების ლიდერების და აქტიური წევრების დაპატიმრება. ელეონორა მახვილაძე საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიის (ჩეკა) ორდერით დააპატიმრეს საკუთარ სახლში, 13 თებერვლის ღამეს. დააპატიმრეს ასევე მისი ძმა - კონსტანტინე მიხეილის ძე ტერ-ფარსეგოვი (პროფესიით ქიმიკოსი, მსახურობდა ქართული წითელი არმიის საარტილერიო ნაწილში). 1922 წლის 19 მარტს საქართველოს საგანგებო კომისიის კოლეგიის პრეზიდიუმმა ელეონორა მახვილაძეს 3 თვით იზოლაციის წესით დაპატიმრება მიუსაჯა, წინასწარი პატიმრობის ვადის ჩაუთვლელად. #2 გამასწორებელი სახლიდან (მეტეხის ციხე) ელეონორა მახვილაძე 1922 წლის 14 ივლისს გაათავისუფლეს ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო.

ელეონორა მახვილაძე აქტიურად მონაწილეობდა 1924 წლის აგვისტოს ანტისაბჭოთა აჯანყების შემდეგ განადგურებული სოციალ-დემოკრატიული პარტიის არალეგალური ორგანიზაციების აღდგენის პროცესში.

1925 წელს იგი აირჩიეს საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის არალეგალური ცენტრალური კომიტეტის შემადგენლობაში, ხოლო თავმჯდომარის - სოლომონ თელიას დაპატიმრების შემდეგ ცეკას თავად ხელმძღვანელობდა. მონაწილეობდა პარტიის ახალი ტაქტიკის შემუშავებასა და საორგანიზაციო საქმიანობის გამოცოცხლებაში.

იყენებდა პარტიულ მეტსახელს - „ლუბა“.

საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიამ ელეონორა მახვილაძე 1926 წლის 22 თებერვალს დააპატიმრა და ამიერკავკასიის ფარგლებიდან გაასახლა.

გადასახლებიდან დაბრუნდა 1930-იან წლებში; ეწეოდა კერძო პედაგოგიურ საქმიანობას.

გარდაიცვალა საკუთარ სახლში, თბილისში, 1930-იანი წლების პირველ ნახევარში, ზუსტი თარიღი უცნობია.



წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #113, ანაწერი #2, საქმე #216; ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #160; საქმე #1382.

საქართველოს შსს აკადემიის არქივი; 1-ლი განყოფილება (ყოფილი სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის არქივი), ფონდი #6, საქმე #22240.

საზოგადოებრივი არქივი, „საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია", ლია ხუნდაძის კოლექცია.

„კაენ, სად არის ძმა შენი?!.. კირთაძე ნესტან (ელისაბედ), თბილისი. მერანი. 1998 წ.

ფოტო: „საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია“, საზოგადოებრივი არქივი, ირაკლი ციციშვილის კოლექცია.