ონიაშვილი დავით ეფრემის ძე
პერსონალური
დაბადების თარიღი : 1883-12-22
გარდაცვალების თარიღი : 1937-07-14
სქესი : კაცი
ეროვნება : ქართველი
აღმსარებლობა :
მეტსახელი :
ფსევდონიმი : „დ-ლი“, „ო".
გეოგრაფიული
დაბადების ადგილი : ხიდისთავი, საქართველო
გარდაცვალების ადგილი : თბილისი, საქართველო
საცხოვრებელი ადგილი : გორი, თბილისი, ტარტუ, ლაიფციგი
სოციალური
სოციალური წარმოშობა : გლეხი
სტატუსი : მოსამსახურე
განათლება : უმაღლესი
პროფესია : იურისტი
პოლიტიკური
პარტია : რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია (რსდმპ) , რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია - "მენშევიკების" ფრაქცია (რსდმპ-მ) , საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია
თანამდებობა : საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრი, ამიერკავკასიის სეიმის დეპუტატი, საქართველოს პარლამენტის დეპუტატი, თბილისის სამაზრო ერობის ხმოსანი, თბილისის სამაზრო ერობის თავმჯდომარე, საქართველოს დამფუძნებელი კრების დეპუტატი, საქართველოს რესპუბლიკის მიწათმოქმედების მინისტრი, საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის არალეგალური ცენტრალური კომიტეტის პრეზიდიუმის წევრი, საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის არალეგალური ცენტრალური ბიუროს თავმჯდომარე,
რეპრესია : 1905, 1906, 1924, 1925, 1937
საზოგადოებრივი
ორგანიზაცია : საქართველოს მწერალთა კავშირი, საქართველოს დამცველთა (ადვოკატთა) კოლეგია,
ბიოგრაფია

დავით ეფრემის ძე ონიაშვილი დაიბადა 1883 წლის 22 დეკემბერს (ძველი სტილით) ტფილისის გუბერნიის გორის მაზრის სოფელ ხიდისთავში, გლეხის ოჯახში: ეროვნებით ქართველი.

საშუალო განათლება მიიღო გორის სასულიერო სასწავლებელში (?).

1904 წელს, დაამთავრა ტფილისის სასულიერო სემინარია, პირველი ხარისხით.

სწავლა განაგრძო იურიევის (დორპატის/ტარტუს) უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე. ბოლო ორი კურსის განმავლობაში სწავლობდა ლაიფციგის უნივერსიტეტში.

1904 წლიდან იყო იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის წევრი; 1905 წლიდან მუშაობდა რსდმპ „მენშევიკების“ ფრაქციაში; თანამშრომლობდა პრესაში „დ-ლის“ და „ოს“ ფსევდონიმებით.

აქტიურად მონაწილეობდა 1905 წლის რევოლუციურ მოძრაობაში გორის მაზრაში.

მეფის რეჟიმის დროს რამდენჯერმე დააპატიმრეს პოლიტიკური საბაბით (რევოლუციის დამარცხების შემდეგ, 1906 წლის იანვარში დააპატიმრეს გორში და ციხეში იჯდა ამავე წლის მარტამდე).

მომდევნო წლებში მუშაობდა ადვოკატად, თარგმნიდა დასავლეთევროპულ ლიტერატურას; 1913 წელს გამოაქვეყნა ნაშრომი „ბაირონიზმი და მსოფლიო მწუხარება“.

1917 წლის ნოემბერში აირჩიეს საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრად.

1918 წლის თებერვლიდან იყო ამიერკავკასიის სეიმის წევრი.

1918 წლის 26 მაისს ხელი მოაწერა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის გამოცხადების აქტს. 1918 წლის განმავლობაში იყო საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტის წევრი.

1919 წლის 12 მარტს საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სიით აირჩიეს საქართველოს რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად. იყო იურიდიული კომისიის თავმჯდომარე, საბიუჯეტო-საფინანსო და თვითმმართველობის კომისიების წევრი.

1919 წელს აირჩიეს თბილისის სამაზრო ერობის ხმოსნად; იყო სამაზრო ერობის თავმჯდომარე.

1920 წელს დაინიშნა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მიწათმოქმედების მინისტრად.

1921 წელს, საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპირების შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩაბმული იყო წინააღმდეგობის მოძრაობაში; ცხოვრობდა არალეგალურად.

არჩეული იყო საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის არალეგალური ცენტრალური კომიტეტის პრეზიდიუმის წევრად.

1924 წლისათვის, როგორც სოციალ-დემოკრატიული პარტიის ცენტრალური ბიუროს თავმჯდომარე, მონაწილეობას იღებდა საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტის მუშაობაში, ჩართული იყო ანტისაბჭოთა აჯანყების მომზადებაში.

1924 წლის აგვისტოს ანტისაბჭოთა აჯანყების დროს დააპატიმრა საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიამ (ჩეკა); 16 სექტემბერს ოფიციალურ პრესაში დაიბეჭდა მისი განცხადება, სადაც გმობდა აჯანყებას და მას შეცდომად მიიჩნევდა. მძიმე ფსიქოლოგიური მდგომარეობის გამო ხელწერილით მისცეს თბილისის ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში განთავსების უფლება დაცვის თანხლებით. იქიდან გაქცევა მოახერხა 1924 წლის ბოლოს.

ხელმეორედ დააპატიმრეს რამდენიმე ხნის შემდეგ, ბათუმში საზღვრის არალეგალურად - ყალბი პასპორტითა და გადაცმულად გადაკვეთის მცდელობისას.

1925 წლის 15 ივლისიდან 3 აგვისტომდე დავით ონიაშვილი სხვა 46 პოლიტპატიმართან ერთად გაასამართლა საქართველოს სსრ უზენაესმა სასამართლომ ე. წ. „პარიტეტული კომიტეტის პროცესზე“ - 1924 წლის აგვისტოს ანტისაბჭოთა აჯანყების ორგანიზების ბრალდებით.

სასამართლომ იგი დამნაშავედ მიიჩნია, მაგრამ ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო პირობითი პატიმრობა მიუსაჯა.

შემდგომ წლებში აგრძელებდა ლიტერატურულ საქმიანობას; იყო საქართველოს მწერალთა კავშირის წევრი; მუშაობდა სხვადასხვა დაწესებულებებში იურისკონსულტად. იყო დამცველთა (შემდგომში - ადვოკატთა) კოლეგიის წევრი.

1920-იანი წლების ბოლოდან მალაქია ტოროშელიძესთან ერთად მუშაობდა მარქსის „კაპიტალის“ 1-ლი ტომის პირველ ქართულ თარგმანზე (თარგმანზე მუშაობა ჯერ კიდევ 1910-იან წლებში ჰქონდა დაწყებული); გერმანულიდან პირველმა თარგმნა გოეთეს ფაუსტი.

კითხულობდა ევროპული ენების კურსს თბილისის თეატრალური კურსების სტუდენტებისათვის.

1937-1938 წლების დიდი საბჭოთა ტერორის დროს, საქართველოს სსრ შინსახკომმა ძალისმიერი მეთდებით ზეწოლის გზით მოახერხა მიეღო საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის და სხვა მოწინააღმდეგე პარტიების ყოფილი ლიდერებისაგან, მათ შორის დამფუძნებელი კრების დეპუტატებისაგან აღიარებითი ჩვენებები, რომელთა თანახმადაც საქართველოში არსებობდა კონტრრევოლუციური პარტიული „ცენტრები“ („მენშევიკების“, „ესერების“, „ფედერალისტების“...), რომლებიც კვლავ გაერთიანდნენ „პარიტეტულ კომიტეტში“ და მიზნად დაისახეს შეიარაღებული გადატრიალების და უცხოეთიდან სამხედრო ინტერვენციის გზით საბჭოთა სახელმწიფოს დამხობა.

დავით ონიაშვილი „მენშევიკური კონტრრევოლუციური ცენტრის“ წევრობის ბრალდებით დააპატიმრეს 1937 წლის 14 აპრილს; ძიებამ 10 ივლისს მოახერხა მისგან სასურველი ჩვენების გამოძალვა.

1937 წლის 13 ივლისს, სსრკ უზენაესი სასამართლოს სამხედრო კოლეგიის გამსვლელმა სესიამ დახვრეტა მიუსაჯა.

დახვრიტეს 14 ივლისის ღამეს.

რეაბილიტირებულია სსრკ უზენაესი სასამართლოს სამხედრო კოლეგიის მიერ 1959 წლის 3 მარტს.

1962 წელს დაიბეჭდა მის მიერ ქართულად თარგმნილი „ფაუსტი“.



წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #155; საქმე #157; საქმე #187; საქმე #1382.

სტალინური სიები საქართველოდან - ელექტრონული მონაცემთა ბაზა. კვლევა ჩაატარა ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა IDFI, ჰაინრიხ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონალური ბიუროს და საქართველოში შვეიცარიის საელჩოს ფინანსური მხარდაჭერით. პროექტის პარტნიორები - საქართველოს შსს არქივი და საერთაშორისო საზოგადოება „მემორიალი".

საზოგადოებრივი არქივი, „საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია", მაია მთვარაძის კოლექცია.

ფოტო: „საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია“, საზოგადოებრივი არქივი, მაია მთვარაძის კოლექცია.