ილია ივანეს ძე კოპალეიშვილი დაიბადა 1865 წელს ქუთაისის გუბერნიის ქუთაისის მაზრის სოფელ ეწერში, გლეხის ოჯახში; ეროვნებით ქართველი.

დაამთავრა პირველადი სამინისტრო სასწავლებელი.

ადრეული ასაკიდან ზეინკლად მუშაობდა ტფილისში, კავკასიის რკინიგზის მთავარ სახელოსნოებში.

1895 წლის ზაფხულიდან იყო რკინიგზის მთავარ სახელოსნოებში დაარსებული პირველი სოციალ-დემოკრატიული მუშათა წრის წევრი.

1898 წლიდან იყო იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის წევრი.

თავი გამოიჩინა, როგორც საუკეთესო ორგანიზატორმა მუშათა შორის.

1900 წელს მთავარი სახელოსნოსა და რკინიგზის მუშათა გაფიცვის შემდეგ ილია კოპალეიშვილი დააპატიმრეს და საკუთარ სოფელში გადაასახლეს; მცირე ხნის შემდეგ იგი ისევ ტფილისში დაბრუნდა და პარტიული საქმიანობა განაგრძო.

1903 წელს სამუშაოდ გადავიდა ბათუმში, სადაც სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის ერთ-ერთი ლიდერი იყო; შედიოდა რსდმპ ბათუმის კომიტეტის შემადგენლობაში.

1905 წლიდან მუშაობდა რსდმპ მენშევიკების ფრაქციაში.

მეფის რეჟიმის დროს რამდენჯერმე დააპატიმრეს პოლიტიკური საბაბით.

ბათუმიდან საკუთარ სოფელში დაბრუნდა, უვლიდა თავის მეურნეობას და აგრძელებდა პარტიულ საქმიანობას გლეხთა შორის.

ილია კოპალეიშვილი 1919 წლის 12 მარტიდან არჩეული იყო საქართველოს რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სიით; იყო სამეურნეო-საგამგეო კომისიის თავმჯდომარე, აგრარული, თვითმმართველობის, შრომის კომისიების წევრი.

1921 წლის იანვარში საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სხვა 11 წევრთან ერთად ჩამოაყალიბა ოპოზიციური ჯგუფი „სხივი“, რომელიც აკრიტიკებდა პარტიას იდეური პრინციპების დარღვევის, სახელმწიფო მმართველობის წარუმატებელი კურსისა და პარტიაში შიდა დემოკრატიის შესუსტების გამო. 1921 წლის იანვარში საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის თბილისის ორგანიზაციების კონფერენციაზე „სხივის“ ჯგუფს უმრავლესობამ მოსთხოვა, დაეცვა პარტიული დისციპლინა და შეეწყვიტა საკუთარი პარტიის ღია კრიტიკა გაზეთ „ახალი სხივის“ ფურცლებზე, წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი გაირიცხებოდნენ პარტიიდან. საპასუხოდ „სხიველთა“ ჯგუფმა 1921 წლის 11 თებერვლის დამფუძნებელი კრების სხდომაზე საჯაროდ განაცხადა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის დატოვებისა და „დამოუკიდებელი სოციალ-დემოკრატიული პარტია „სხივის“ შექმნის შესახებ, რომელმაც ცალკე ოპოზიციური ფრაქცია შეადგინა დამფუძნებელ კრებაში.

1921 წელს საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპირების შემდეგ დარჩა საქართველოში, ცხოვრობდა მშობლიურ სოფელში და ჩაბმული იყო წინააღმდეგობის მოძრაობაში.

1924 წლის 28 აგვისტოს დაწყებული ანტისაბჭოთა აჯანყების დამარცხების შემდეგ, ბოლშევიკური რეჟიმის სადამსჯელო ღონისძიებებისას, ილია კოპალეიშვილი, რომელსაც ავადმყოფობის გამო (მწოლიარე, მაღალი სიცხით) აჯანყებაში მონაწილეობა არც კი მიუღია, სხვა მოქალაქეებთან ერთად დახვრიტეს სამტრედიასთან.

წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #155; საქმე #157; საქმე #187; საქმე #1382.

ბრძოლა, #4, სექტემბერი, 1925 წ. პარიზი. თსუ ქართული ემიგრაციის მუზეუმი, გურამ შარაძის კერძო კოლექცია.

საზოგადოებრივი ურთიერთობა საქართველოში; ბატონ-ყმობის გადავარდნიდან პირველ რევოლიუციამდე; 1864-1905. გრიგოლ გიორგაძე. სახელგამი. თბილისი. 1928 წელი.

საზოგადოებრივი არქივი, ,,საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია", გურამ კაკაბაძის კოლექცია.

ფოტო: „საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია“, საზოგადოებრივი არქივი, გურამ კაკაბაძის კოლექცია.